Psikedelik Bileşiklerin Kimyası

Psikedelikler; evrimsel olarak eski zamanlardan beri mantarlar, bitkiler, mikroplar ve insanlar tarafından sentezlenen bileşiklerdir. Bu bileşiklerin birçoğu birbirleriyle ve serotonin gibi insan vücudu tarafından yaygın olarak üretilen nörotransmitter maddelerle ortak bir kimyasal yapıya sahiptir.

Milyonlarca bilinen mantar türü arasında neredeyse iki yüz civarı mantar psilocybin gibi psikedelik bileşik üretmektedir. İnsanlar ve diğer hayvanlar da psikedelikler üretirler, bunlardan bazıları mantarlar ve bitkiler tarafından üretilenlerle aynı veya yakından ilişkilidir. Bazı canlılar, yapısı psilocybin de dahil olmak üzere diğer yaygın psikedeliklerle tekrarlandığı için arketip halüsinojen olarak kabul edilen N,N-dimetiltriptamin(DMT) üretir.

Psilocybin ve DMT, amino asit olan triptofandan üretilir ve indolamin olarak adlandırılan nörotransmitter sınıfında bulunur. İnsan vücudunun, yüzde 90'ından fazlasını bağırsak mikroplarının yardımıyla sentezlediği serotonin(5-hidroksitriptamin)  indolamin bileşiklerden birine örnek verilebilir.

Mantarlarda, bitkilerde, hayvanlarda ve insanlarda bulunan serotonin ve melatonin gibi triptofan kökenli bileşiklerin hepsi temelde yapıları/işlevleri bakımından benzerlik gösterir. Aynı şekilde bu bileşikleri üretmekten sorumlu enzimleri oluşturan genler de birbirine benzemektedir.

Araştırmacılar ayrıca fizyolojik hipoks(dokulara yeterli oksijen gitmeme durumu) ile endojen halüsinojenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için çalışmalar gerçekleştirdi. Sıçanlarda uzun süreli hipoksi ve ölüme yakın bir durum yaratmak için kalp durması oluşturdular. DMT'nin sıçanın beyninde önemli ölçüde arttığını buldular ve endojen halüsinojenlerin nöronları hipoksik hasara karşı korumadaki rolünü doğruladılar. Kesin bir kanıt olmasada bunun ölüme yakın deneyimler sırasındaki halüsinasyonları açıklamaya yardımcı olabileceğine inanılıyor.

Yazar: Taha İlkay Şahin

Kaynakça: https://www.the-scientist.com/natural-high-endogenous-psychedelics-in-the-gut-and-brain-71301